مجازات مخدوش کردن پلاک خودرو چیست؟

بی‌توجهی به برخی از قوانین راهنمایی و رانندگی در ذیل «تخلف» محسوب می‌شود و می‌تواند منجر به صدور جریمه و یا ضبط خودرو شود؛ اما گاهی برخی از تخلفات رانندگی در قالب «جرم» تلقی می‌شوند که مخدوش کردن پلاک خودرو یکی از همین اقدامات مجرمانه است.

با آغاز اجرای طرح ترافیک در کشور که مبنای آن ایجاد محدودیت در تردد خودروها بر حسب شماره پلاک آن‌ها بود، برخی از رانندگان با تغییر در شماره پلاک وسیله نقلیه خود اقدام به سرپیچی از قانون می‌کردند تا دست‌کم بتوانند از محدودیت و ممنوعیت ایجادشده، رهایی پیدا کنند. این رفتارها بعدها با مکانیزه شدن فعالیت‌های پلیس و نصب دوربین‌های هوشمند، شکل جدیدتری به خود گرفت و برخی از افراد عملاً نسبت به ناخوانا کردن پلاک خودروی خود، دست به روش‌هایی ابداعی زدند.

هم‌چنین با شیوع ویروس کرونا و اعمال نظارت شدید روی ترددهای شبانه، بار دیگر تب تغییر و مخدوش کردن پلاک خودرو به شیوه‌هایی مانند پاشیدن کف، استفاده از ماسک، گل مالی کردن، باز گردن درب صندوق عقب، چسباندن برچسب، آویزان کردن یک جسم و غیره بالا گرفت. پلیس بارها نسبت به این رفتارهای خارج از قانون هشدار داده است اما شاید بد نباشد موضوع جریمه مخدوش کردن پلاک خودرو را از منظر دیگری بررسی کنیم.

تخلف نیست، جرم است!

طبق «قانون» آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی مصوب 8 تیر ماه سال 1384 و «قانون» رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 8 اسفند سال 1389، پلاک نصب شده روی خودروها به عنوان یکی از ارکان اصلی و اجباری تلقی می‌شود. هم‌چنین در ماده 720 قانون مجازات اسلامی به روشنی ذکر شده است، که هر کس در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی تغییر ایجاد و یا پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن الصاق کند یا برای آن پلاک تقلبی به کار ببرد یا چنین وسایلی را با علم به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی مورداستفاده قرار دهد و همچنین هر کس به نحوی از انحاء در شماره شاسی، موتور یا پلاک وسیله نقلیه موتوری و یا پلاک‌های موتور و شاسی که از طرف کارخانه سازنده حک یا نصب شده بدون مجوز از راهنمایی و رانندگی تغییر دهد و آن را از صورت اصلی کارخانه خارج کند به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

مجموعه این قوانین و مقررات نشان می‌دهد که برخلاف تصور، مخدوش کردن پلاک خودرو تنها یک تخلف نیست که با جریمه پلیس روبرو شود. بلکه این اقدام از نظر قانون، جرم‌انگاری می‌شود و دستگاه قضا برای آن ساز و کار ویژه‌ای ترتیب دیده است. ساده‌تر بگوییم اکنون با جرم مخدوش کردن پلاک مواجه هستیم.

در واقع پلیس مخدوش کردن پلاک خودروها را عملی عمدی تلقی می‌کند و پیش‌فرض را بر انجام یک جرم خطرناک می‌گذارد. شاید اغلب رانندگانی که چنین کاری می‌کنند تنها هدفشان، جریمه نشدن باشد ولی این امکان برای پلیس فراهم نیست تا با تک‌تک این افراد وارد مذاکره شود و دلیل اصلی را از آنها پرس و جو کند. فارغ از این، در صورتی که این قانون با مماشات روبرو شود، می‌تواند بستری برای جرم‌های سنگین‌تر مانند سرقت و یا پنهان کردن هویت راننده به هر دلیل نیز فراهم شود.

جریمه اشتباهی به دلیل پلاک مخدوش‌شده؟

برخی از افراد با تغییر در اعداد و حروف روی پلاک ظاهراً سعی می‌کنند تا پلاک خودروی خود را تبدیل به شماره خودروی دیگری کنند. این شائبه برای رانندگان پیش می‌آید که شاید جریمه ناحقی برای آنها منظور شود؛ اما پلیس می‌گوید با توجه به اینکه فقط شماره پلاک نیست که در سیستم ثبت می‌شود بلکه سایر ارکان خودرو از جمله نوع خودرو، کاربری و رنگ خودرو نیز باید با شماره‌ای که ثبت می‌شود یکی و یکسان بوده و مطابقت داشته باشد، در صورت اینکه عددی تغییر پیدا کند این مقایسه‌ها به هم می‌خورد و چون مطابقت ندارند، سیستم این ثبت را قبول نخواهد کرد و به هیچ عنوان پلاک برای خودروی دیگری وارد سامانه نخواهد شد؛ به عبارت دیگر کسی نگران این قضیه که تغییر ارقام پلاک دیگر موجب جریمه شدن خودروی وی می‌شود نباشد، زیرا این جرم خط قرمز پلیس است.

با توجه به تمام نکات گفته شده، اگر درخواست خرید خودرو دارید، پیش از هر چیز صحت شماره پلاک خودروی فوق را از مراجع قانونی استعلام بگیرید.