تست موتور خودرو چیست؟ آیا ماشین موتور تعویضی بخریم؟

در مقاله امروز، درباره دانستنی‌های تعویض موتور ماشین صحبت خواهیم کرد. در ابتدا به نشانه‌های خرابی موتور می‌پردازیم. سپس تست موتور خودرو را توضیح می‌دهیم و در ادامه نیز درباره قانونی بودن یا نبودن تعویض موتور ماشین حرف می‌زنیم. در پایان نیز مدارک و مراحل تعویض موتور ماشین را می‌گوییم و به این سوال جواب می‌دهیم که آیا ماشیت موتور تعویض بخریم یا نه.

نشانه خرابی موتور کدام است؟

در علم مکانیک، معروف است که می‌گویند: «هرچیزی که چرخ‌دنده دارد، دیر یا زود نیاز به تعمیر پیدا می‌کند». حالا تصور کنید وسیله‌ای مانند خودرو که از هزاران چرخ‌دنده کوچک و بزرگ تشکیل شده، تعمیر و نگهداری خودرو، چقدر می‌تواند مهم و حیاتی باشد.

هرچقدر هم که راننده خوب و با احتیاطی باشید، مجبورید که از هر از چندگاهی، به خودروی‌تان رسیدگی کنید تا مطمئن شوید که همه چیزش به‌درستی کار می‌کند. بعضی از این رسیدگی‌ها، مربوط به سرویس‌های اولیه و سرویس‌های ادواری است که برای انجام‌دادن‌شان باید در بازه‌های زمانی خاص یا بعد از آنکه میزان کارکرد خودروی‌تان از حد خاصی گذشت، به نمایندگی‌های مجاز خودروسازان مراجعه کنید.

اما بعضی دیگر از این رسیدگی‌ها، زمان و کارکرد خاصی ندارند و ناگهانی اتفاق می‌افتند. دقیقا به همین دلیل است که خودروسازان به رانندگان توصیه می‌کنند که برخی چیزها را خودشان و بطور منظم، بازدید و بررسی کنند و چکاپ آنها را تا انجام سرویس‌های ادواری به تاخیر نیندازند؛ چیزهایی مانند وضعیت لاستیک‌ها، سطح آب، روغن و سایر مایعات و غیره.

تشخیص سلامت موتور ماشین، با اینکه کار حساس و دقیقی است اما برخلاف تصورتان، گاهی اوقات سهیل و آسان است! چراکه معمولا یکسری علایم و نشانه‌هایی وجود دارد که بیانگر بروز نقص مکانیکی یا الکترونیکی در موتور خودروهاست. اگر این نشانه‌ها را جدی نگیرید، بعد از مدتی یا شدیدتر می‌شوند یا حتی به سایر قسمت‌های موتور، آسیب می‌زنند. مهم‌ترین این نشانه‌ها عبارتند از:

1. استارت‌زدن ضعیف یا سخت روشن‌شدن خودرو.
2. خروج دود سیاه یا آبی از اگزوز.
3. بالارفتن غیرطبیعی دور موتور در حالت درجا.
4. ایجاد صدا یا لرزش غیرطبیعی در موتور.
5. کشش نامناسب موتور در سربالایی‌ها.
6. کاهش محسوس شتاب در مسیرهای مسطح.
7. نشتی مایعات از زیر موتور در زمان توقف خودرو.
8. افزایش غیرطبیعی دمای موتور
9. افزایش غیرطبیعی مصرف سوخت
10. روشن شدن چراغ چک موتور

تست موتور خودرو چیست؟

همانطور که در قسمت قبل نیز توضیح دادیم، «روشن‌شدن چراغ چک» یکی از نشانه‌هایی است که به شما می‌گوید حال ماشین‌تان، خوب نیست! روشن‌شدن چراغ چک، یکی از جدی‌ترین هشدارهاست و حتما باید آنرا جدی بگیرید. ولی مساله اصلی اینجاست که ده‌ها علت مختلف برای روشن‌شدن چراغ چک وجود دارد و حتی ماهرترین و با تجربه‌ترین راننده‌ها هم نمی‌توانند همین این علت‌ها را بررسی کنند و متوجه دلایل بروز آنها شوند. پس راه‌حل چیست؟!

حتما می‌دانید هر خودرویی که ECU دارد، چراغ چک هم دارد. پس موثرترین راه‌حل این است که ECU را چک کنید. برای این کار از دستگاهی بنام «دیاگ» استفاده می‌شود. در واقع دیاگ، شبیه یک بازرس الکترونیکی است که بعد از اتصال به مغز الکترونیکی خودرو یا همان ECU، پالس‌هایی به همه قسمت‌های برقی خودرو می‌فرستد و منتظر پاسخ خودرو می‌ماند اما اگر پاسخی از خودرو دریافت نشد، نشانه وجود اشکال در آن قسمت است. پس به لطف دستگاه دیاگ، می‌توان تست موتور خودرو را در سریع‌ترین زمان ممکن و با بیشترین دقت، انجام داد.

دستگاه‌های دیاگ، انواع مختلفی دارند ولی اساس کار همه آنها یکسان است و از همه آنها می‌توان برای تشخیص سلامت موتور ماشین استفاده کرد و پارامترهای عمومی موتور همه خودروها را مانند بررسی سنسورها، بررسی فشار، بررسی دما، بررسی ولتاژ و غیره را با کمک دستگاه دیاگ انجام داد.

البته فراموش نکنید که استفاده از دستگاه دیاک، کار ما و شما نیست! و فقط تکنسین‌های آموزش دیده، می‌توانند از اعداد، کدها و خطاهای دیاگ، سر دربیاورند. پس برای دیاگ‌زدن خودرو، یا باید به تعمیرگاه‌های مجاز بروید یا باید خودروی‌تان را به شرکت‌های کارشناسی خودرو بسپارید.

آیا تعویض موتور ماشین قانونی است؟

آنهایی که قصد خرید خودروی کارکرده را دارند یا آنهایی که معامله ماشین تصادفی انجام دهند یا آنهایی که قصد خریداری خودروهای کلاسیک و قدیمی (به ویژه نیسان پاترول‌، جیپ، پاژن یا حتی لندکروزرهای قبل از دهه 90 میلادی) را دارند، حتما اصطلاح «موتور تعویض» را شنیده‌اند.

گاهی اوقات (ولی عمدتا بر اثر تصادف، آتش‌سوزی یا کارکرد در شرایط سخت یا در پیمایش‌های بسیار زیاد) موتور خودرو چنان دچار صدمه و آسیب جدی می‌شود که یا تعمیر کردنش پرهزینه است یا اصلا قابل تعمیر نیست. در چنین مواردی، مالکان خودروها مجبور به تعویض موتور می‌شوند. البته قانون نیز شرایط تعویض موتور را اعلام کرده و گفته که علاوه بر موتور، مالکان وسایل نقلیه، امکان تغییر و تعویض ارکان اصلی خودرو را دارند که عبارتند از:

• تعویض اتاق.
• تعویض رنگ.
• تعویض موتور.
• تعویض شاسی

درباره تعویض موتور ماشین، همچنین باید دقت داشته باشید که در زمان تعویض، نباید «سوخت موتور» و «تعداد سیلندر موتور» و «حجم موتور» تغییر کند. مثلا خودرویی که قبلا 4 سیلندر بوده را نمی‌توان به 6 سیلندر تبدیل کرد یا خودرویی که قبلا دیزلی بوده را نمی‌توان به بنزینی تغییر داد.

تعویض موتور ماشین بدون مجوز، چه جریمه‌ای دارد؟

تعویض موتور، علاوه بر اینکه به لحاظ فنی، کاری بسیار حساس و دقیق است، به لحاظ قانونی نیز شرایط خاص خودش را دارد که اگر آنها را رعایت نکنید، ضمن آنکه خودروی‌تان توقیف می‌شود، ممکن است خودتان نیز به دادگاه احضار شوید. همچنین طبق قانون، تعویض موتور ماشین (یا تعویض سایر ارکان ماشین) اگر بدون مجوز پلیس باشد، جریمه‌ای معادل یک‌چهارم تا یک‌هشتم ارزش قطعه تعویضی را برای مالک وسیله نقلیه، به همراه دارد.

مدارک لازم برای تعویض موتور ماشین چیست؟

پس مراقب همه چیز باشید! اما برای آنکه چنین مشکلاتی برای‌تان پیش نیاید، باید به نکات زیر توجه کنید:

1- تعویض موتور ماشین یا بصورت کلی تعویض ارکان اصلی ماشین، فقط با مجوز ناجا امکان‌پذیر بوده و قانونی است.

2- مالک به همراه خودرو باید به مرکز تعویض پلاک رفته و درخواست تعویض را ارائه کند.

3- همراه داشتن مدارک شناسایی مالک به همراه کارت خودرو، برگه سبز ناجا، بیمه‌نامه شخص ثالث، عدم خلافی و همچنین معاینه فنی معتبر الزامی است.

4- پس از بررسی مدارک و اسناد، خودرو باید توسط افسر کارشناس، بازدید شود تا هم اصالت آن تایید شده و هم تاییده مجوز تعویض برای آن صادر شود.

5- برای تعویض موتور یا تعویض ارکان اصلی خودرو، باید یکی از مدارک زیر را نیز ارائه کنید:

• اگر قطعه تعویضی از کارخانه سازنده خودرو یا سازنده قطعه خریداری شده است، باید فاکتور فروش کارخانه را ارائه کنید.
• اگر قطعه تعویضی بصورت وارداتی خریداری شده است، باید گواهی ترخیص گمرک را ارائه کنید.
• اگر قطعه تعویضی از نوع دست‌دوم بوده است، باید صورتجلسه اوراق خودرو توسط پلیس راهور را ارائه کنید.

6- بعد از آنکه موتور خودرو را تعویض کردید، دوباره باید به مرکز تعویض پلاک رفته تا مراحل کارشناسی خودرو توسط افسر پلیس، انجام شود.

7- اگر همه چیز بدرستی انجام شود، مشخصات موتور تعویض شده در سامانه شماره‌گذاری پلیس نیز ثبت و براساس آن، سند مالکیت جدید برای‌تان صادر می‌شود.

ماشین موتور تعویضی بخریم؟

سوال بسیار سختی است که جواب آن بستگی به خودتان دارد! چراکه گاهی اوقات، تعویض موتور ماشین به بهترین نحو انجام می‌شود اما گاهی اوقات و بدلیل عدم رعایت اصول فنی، خودرو بعد از تعویض موتور، با مشکلات فنی متعددی مواجه می‌شود. اما بصورت کلی، برای خریدن ماشینی که موتور آن تعویض شده، باید به چند نکته دقت داشته باشید:

1- اگر موتور ماشین بصورت قانونی تعویض شده باشد، حتما در سند مالکیت خودرو نیز این موضوع، باید قید شده باشد. در غیر اینصورت، یک جای کار می‌لنگد و بهتر است به فکر فسخ معامله ماشین باشید!

2- بعد از تعویض موتور، شماره جدید موتور باید در کارت خودرو نیز ثبت شده باشد. پس کارت وسیله نقلیه را هم چک کنید.

3- اگر همه اسناد و مدارک مربوط به تعویض موتور ماشین، قانونی و بدون نقص باشد، حالا نوبت تشخیص سلامت موتور ماشین است. همانطور که پیش از این نیز گفتیم، برای انجام این کار یا باید به تعمیرگاه‌های مجاز بروید یا باید به شرکت‌های معتبر کارشناسی خودرو مراجعه کنید.